Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng mạn là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm một đoạn đại tràng hoặc toàn bộ khung đại tràng.Bệnh có triệu chứng rất đa dạng, có thể đau âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, kèm theo rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng hoặc có máu. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, nhưng một số tác nhân gây bệnh chính được liệt kê dưới đây.

Viêm đại tràng mạn là gì?

Viêm đại tràng mạn là tình trạng người bệnh bị viêm đại tràng kéo dài lâu ngày dẫn tới mãn tính. Khi này, mức độ bệnh ở giai đoạn nặng gây ra những tổn thương khu trú hoặc lan tỏa tới niêm mạc đại tràng. Viêm đại tràng mạn ở thể nhẹ khiến niêm mạc đại tràng bị tổn thương, gây chảy máu. Khi ở giai đoạn nặng xuất hiện các vết loét, xung huyết thậm chí gây áp xe. Nếu để bệnh lâu dài mà không có biện pháp điều trị người bệnh phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như cơ thể suy nhược, giãn đại tràng, teo đét niêm mạc, thủng đại tràng, thậm chí ung thư…

Tại Việt Nam, viêm đại tràng mãn là bệnh về đường tiêu hóa gặp khá phổ biến. Theo số liệu thống kê, ước tính có tới 20% dân số mắc viêm đại tràng mãn và tỷ lệ này ngày càng gia tăng

Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn cần biết

1. Viêm đại tràng mạn do amip (lị amip)

Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, kén amip đi vàp thức ăn xâm nhập vào cơ thể. Phân nhày, có lẫn máu, kèm theo cảm giác mót rặn, bụng đau từng cơn là những triệu chứng thường gặp khi nhiễm lị amip
Để chuẩn đoán bệnh người ta dựa vào xét nghiệm huyết thanh, nội soi đại tràng.Tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân mà có cách điều trị khác nhau.Bệnh nhẹ dùng metronidazol uống hay iodoquinol để ngừa tái phát. Nếu nặng phải nhập viện để điều trị.

2. Viêm đại tràng do lao (lao ruột)

Thường thứ phát sau lao phổi (50% bệnh nhân lao ruột có hình ảnh lao khi chụp X.quang phổi).
Bệnh có những triệu chứng nhiễm lao (sốt nhẹ về chiều, mệt mỏi biếng ăn, thể trạng suy sụp), rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy kéo dài, phân đàm nhớt hoặc có máu). Bệnh diễn tiến lâu dài có thể gây tắc ruột hoặc lao màng bụng.
Chẩn đoán dựa vào xét nghiệm tìm vi khuẩn lao trong phân. X quang và nội soi đại tràng sinh thiết cho thấy những hình ảnh tổn thương và tìm tế bào điển hình của lao.

3. Viêm đại tràng màng giả

Tác nhân gây bệnh do vi khuẩn Clostridium difficile, là loại vi khuẩn thường trú ở ruột bình thường không gây bệnh nhưng do sử dụng kháng sinh dài ngày gây loạn khuẩn ruột.
Bệnh diễn tiến mãn tính sẽ gây những tổn thương màng giả ở đại tràng, làm bệnh nhân tiêu chảy nước hoặc có lẫn máu, kèm theo sốt và triệu chứng nhiễm độc do độc tố vi khuẩn. Chẩn đoán dựa vào cấy phân tìm vi khuẩn, nội soi đại tràng kèm sinh thiết.

4. Viêm loét đại tràng vô căn

Bệnh không tìm thấy nguyên nhân như vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm hay virus ở đại tràng. Nguyên nhân có thể liên quan đến những rối loạn miễn dịch, xảy ra trên những bệnh nhân bị stress nặng. Triệu chứng bao gồm đau quặn bụng từng cơn, cảm giác đi tiêu cấp thiết, phân nhầy máu kèm sốt, sụt cân.

Xem thêm thông tin: Đau quặn bụng bên trái ngang rốn có nguy hiểm không?

5. Viêm đại tràng do nguyên nhân khác

Bệnh Crohn, do AIDS, do vi khuẩn lậu, do virut Herpes simplex, do hậu quả xạ trị vùng bụng, vùng chậu… Việc chẩn đoán và có phương pháp điều trị do những nguyên nhân trên thường rất khó khăn và phức tạp.

Chú ý: Bệnh viêm đại tràng mãn tính là bệnh rất hay gặp, do nhiều nguyên nhân gây ra và hay tái phát lại. Để phòng ngừa và đẩy lùi bệnh tật cần vệ sinh thực phẩm, ăn uống, thực đơn hàng ngày khoa học. Khi bị rối loạn đi tiêu, phân có máu thì cần đến những cơ sở chuyên khoa để chẩn đoán, cần loại trừ bệnh ung thư đại tràng.

Dấu hiệu của viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng mãn gây ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là những triệu chứng đặc trưng mà người bệnh phải đối mặt:

Đau bụng

Đau bụng là triệu chứng tiêu biểu của người viêm đại tràng mạn, đau có tính chất lan dọc theo khung đại tràng. Đau có thể kéo dài âm ỉ hoặc quặn từng cơn, đau tăng lên sau khi ăn, sau khi sử dụng rượu bia hoặc các chất kích thích và giảm sau khi đại tiện, trung tiện. Người bệnh luôn có cảm giác căng trướng, căng tức rất khó chịu nhất là khu trú ở dọc khung đại tràng.

Đặc điểm của phân bất thường

Dấu hiệu của bệnh biểu hiện rõ nhất ở đặc điểm của phân. Phần lớn người bệnh bị đi tiêu phân lỏng, đi nhiều lần trong ngày. Một số trường hợp có thể bị táo bón, phân có máu, có nhầy hoặc không, mót rặn. Người bệnh viêm đại tràng mãn cũng có thể bị táo bón xen lẫn với tiêu chảy. Nói chung, tình trạng phân không ổn định, sau khi đi tiêu không cảm thấy thoải mái.

Cơ thể mệt mỏi và suy nhược

Bệnh viêm đại tràng mãn gây ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng vì vậy người bệnh có biểu hiện suy nhược và mệt mỏi. Người bệnh có các dấu hiệu chán ăn, ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi, đầy bụng, trí nhớ kém, hay cáu gắt và lo lắng…Tình trạng bệnh kéo dài khiến người bệnh thể trạng gầy sút, hốc hác và thiếu sức sống.

Người bệnh viêm đại tràng cần điều trị càng sớm càng tốt tránh để bệnh chuyển sang dạng mãn tính rất khó điều trị. Do đó, cần có biện pháp phòng trị bệnh hiệu quả đảm bảo chất lượng cuộc sống.

Xem thêm chi tiết: Dấu hiệu nhận biết viêm đại tràng

Điều trị viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng chuyển biến sang giai đoạn mạn tính điều trị gặp nhiều khó khăn. Các phương pháp điều trị chủ yếu làm giảm triệu chứng tạm thời mà không điều trị khỏi hoàn toàn. Vì vậy, bệnh thường dễ tái đi tái lại nhiều lần, càng khiến người bệnh khó chịu.

Điều trị viêm đại tràng mãn tính cần đảm bảo nguyên tắc chung là kết hợp điều trị nội khoa toàn diện, thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và làm việc hợp lý. Tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh mà bác sĩ có liệu trình điều trị khác nhau.

Một số thuốc sử dụng trong điều trị viêm đại rtangf như:

• Thuốc kháng sinh: Dùng kháng sinh để chống nhiễm khuẩn như Berberin, Biseptol, Ercefuryl…Mục đích nhằm ngăn ngừa viêm nhiễm lây lan và kiểm soát tình trạng rối loạn đại tiện.
• Thống chống ký sinh trùng và nấm: Một số thuốc thường dùng như Nystatin, Flagyl, Klion, Fugacar… Chúng có khả năng diệt trừ những vi khuẩn gây bệnh có hại cho đường ruột.
• Thuốc chống miễn dịch: Đó là Corticoid…. thường dùng trong điều trị viêm đại tràng mạn ở giai đoạn đầu. Bác sĩ có thể kết hợp nhóm thuốc này với Azathioprine và Mercaptopurine để tăng hiệu quả điều trị.
• Thuốc giảm đau và chống co thắt: Các loại thuốc thường thấy là Papaverin, No-spa, Spasmaverine…để cải thiện triệu chứng tiêu chảy và đau quặn bụng.

Người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Tùy thuộc vào mức độ bệnh mà bác sĩ  chỉ định các loại thuốc phù hợp, kê đơn theo toa để theo dõi tình trạng của bệnh.Trong một số trường hợp, sử dụng biện pháp điều trị nội khoa không có tiến triển người bệnh được chỉ định phẫu thuật. Phẫu thuật được chỉ định khi bác sĩ phát hiện thấy ung thư hoặc các tổn thương tiền ung thư trong quá trình nội soi đại tràng. Hoặc được dùng trong những trường hợp cần kíp như xảy ra các biến chứng thủng đại tràng, chảy máu nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng.

Xem chi tiết: Viêm đại tràng nên uống thuốc gì?

Viêm đại tràng mạn tính có nguy hiểm không?

Viêm đại tràng mãn tính nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh càng cao tuổi, bệnh diễn tiến càng lâu dài thì nguy cơ xảy ra biến chứng càng cao. Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra:

Xuất huyết ồ ạt

Khi niêm mạc đại tràng dã bị tổn thương nặng nề rất khó hồi phục lại thêm tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng. Sử dụng kháng sinh khiến lớp nhung trong đại tràng bị trơ trụi sau nhiều đợt dùng kháng sinh điều trị hoặc sử dụng đồ ăn không đảm bảo vệ sinh, bia rượu….sẽ gây xuất huyết ồ ạt hoặc đại tràng bị nhiễm độc.

Thủng đại tràng

Viêm đại tràng mạn tính làm chức năng của đại tràng dần suy giảm. Không chỉ là tổn thương mà toàn bộ cấu trúc của đại tràng bị giãn, dẫn tới nguy cơ bị loét và thủng đại tràng. Khi xảy ra biến chứng giãn đại tràng cấp tính dễ khiến người bệnh bị đau bụng dữ dội, hôn mê. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong rất lớn.

Ung thư đại tràng

Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm đại tràng, tỷ lệ biến chứng này xảy ra rất lớn. Theo thống kê năm 2015 của Bộ Y tế, nguy cơ viêm đại tràng biến chứng sang ung thư chiếm tới 20%. Khi viêm loét kéo dài và tái phát liên tục, khiến tế bào biểu mô của niêm mạc có nguy cơ loạn sản, chuyển sang tế bào ác tính, sau đó phát triển sang ung thư đại tràng. Quá trình này tích lũy từ 7 – 10 năm.

Phòng ngừa viêm đại tràng mãn tính

Để phòng bệnh viêm đại tràng mạn hiệu quả dưới đây là một số biện pháp mọi người có thể tham khảo và áp dụng:

Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống hàng ngày có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe. Để phòng ngừa bệnh viêm đại tràng mãn nói riêng, bệnh đường tiêu hóa nói chung nên bổ sung thực phẩm tốt cho đại tràng và phục hồi đại tràng chẳng hạn như sữa đậu nành, gạo, khoai tây, cá…Bên cạnh đó, cần tăng cường các thực phẩm như rau xanh, trái cây, củ quả giàu chất xơ, chuối, đu đủ giàu kali.

Cần hạn chế các thực phẩm còn tươi sống như nem chua, tiết canh, gỏi các loại, lòng heo…để tránh nhiễm khuẩn đường ruột

Một số thực phẩm gây kích thích đường ruột như thịt mỡ, sữa, cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ gây khó tiêu cần hạn chế. Chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày, ăn ít vào buổi tối để giảm gánh nặng cho đường ruột

Tuy nhiên, chế độ ăn uống cho người bệnh vẫn cần đảm bảo đủ các thành phần dinh dưỡng. Đảm bảo 1g chất đạm, 30 – 35 kcal cho mỗi 1kg cân nặng mỗi ngày, đồng thời giảm chất béo, tăng cung cấp nước, vitamin và muối khoáng.

Chế độ sinh hoạt lành mạnh

Cần xây dựng một chế độ sinh hoạt lành mạnh bằng cách kiểm soát căng thẳng, stress. Vì điều này gây ra tình trạng trầm cảm kéo dài, giảm nhu động ruột. Nên giữ tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái, lạc quan và yêu đời.

Cần tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe và tăng sức đề kháng. Nên bổ sung nhiều nước kết hợp xoa bóp nhẹ vùng thượng vị để kích thích tăng nhu động ruột.

Đảm bảo làm việc và nghỉ ngơi đúng giờ giấc, không nên làm việc quá sức gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.

Cải thiện viêm đại tràng với Tràng Phục Linh

Như chúng ta đã biết, viêm đại tràng là bệnh có tính chất dai dẳng, dễ tái phát và chuyển thành mãn tính. Sử dụng các loại thuốc tây y điều trị mang lại kết quả nhanh chóng. Tuy nhiên, đây là con dao hai lưỡi vì dùng thuốc tây có thể phá hủy sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột, sử dụng lâu dài gây ra các tác dụng phụ, niêm mạc đại tràng tổn thương và khó hồi phục.

Do đó, việc điều trị viêm đại tràng nên được giải quyết từ vấn đề gốc rễ đó là:  phục hồi niêm mạc đại tràng bị tổn thương – bảo vệ hệ vi khuẩn có lợi – loại bỏ các triệu chứng khó chịu của bệnh.

Hiện nay, Tràng Phục Linh (nhãn xanh) và Tràng Phục Linh PLUS (nhãn đỏ) là hai giải pháp chuyên biệt cho bệnh Đại tràng. Tràng Phục Linh (nhãn xanh) chứa hoạt chất ImmuneGamma – Thành quả của công nghệ sinh học Hoa Kỳ, giúp tái tạo và phục hồi niêm mạc Đại tràng